«Асыл түлік» асыл тұқымды орталығы Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің аудандастырылған тұқымдық бұқалар ұрығымен қажеттілігін қамтамасыз ету міндетін қойды.

Өткен кезеңдердегі жұмыс тәжірибесі отандық және шетелдік асыл тұқымды тұқымдық бұқалардан өз ұрығын өндіру басқа елдерден ұрықты импорттауға қарағанда экономикалық тиімді және әлдеқайда арзан екенін көрсетті. Импорттық генетикалық материалға тәуелділік қойылған міндеттерге сәйкес келмейді. Бұл жағдай отандық селекциялық базаның бұзылуының және отандық ғылымдағы генетика саласындағы айтарлықтай жетістіктердің жоғалуының нәтижесі болып табылады. (2013-2020 жылдары асыл тұқымды материалдың импорты (тұқымдық бұқалардың ұрығы) жылына 90-нан 200 мың дозаға дейін әкелінді және әкелінуде).

       «Асыл түлік» АҚ мамандары асыл тұқымды малдардың республикалық палаталарының өкілдерімен тығыз өзара іс-қимыл жасайды және осы мақсаттарда меншікті асыл тұқымдық база негізінде құнды генетикалық әлеуетті пайдалану бойынша нақты жұмыс жүргізіледі. Белгілі қиындықтарға қарамастан, қазақтың ақбас тұқымының асыл тұқымдық құндылығын сақтап қалуға болады. Асыл тұқымдық жұмыс, Ауыл шаруашылығы жануарларын қолдан ұрықтандыру бойынша ғылыми-өндірістік әлеуетті сақтау және дамыту «Асыл түлік» АҚ-ның асыл тұқымды малдардың республикалық палаталарымен ынтымақтастығының маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.

Елімізде етті мал шаруашылығын дамытуда алты тұқым аудандастырылған. Отандық тұқымдар басым болып табылады, оларда ең үлкен үлес салмақты қазақтың ақбас тұқымы алады - 62% - дан астам.

«Асыл түлік» мал шаруашылығындағы асыл тұқымды іс жөніндегі республикалық орталықтың бүгінгі күні қазақ ақбас тұқымының 20-дан астам тұқымдық бұқаларының ұрығы бар, олар ұрпақтарының сапасы мен өз өнімділігі бойынша бағаланған.

АҚ мамандандырылған криоконсервациялау зертханасы жыл сайын ГОСТ 26030-2015 стандарты бойынша тұқымдық бұқалардың тұқымымен гендік қорды толықтырады. Мұздатылған тұқым «IMV» зертханасының технологиясына (модель-IS4, Франция) сәйкес полипропилен сабандарында (пайеттер-0,25) сертификатталған құю, буып-түю, таңбалау және консервациялау зертханасында өндіріледі.

«Асыл түлік» АҚ өндірілген тұқымдық бұқалардың ұрығы СТ-КZ стандарты бойынша сертификатталған және ұрықтандырушы қабілеті жоғары, аналық мал басын ұрықтандыру және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің күтілетін төл алу тиімділігіне оң әсер етеді.

Бүгінгі таңда ет саласындағы асыл тұқымды материалды тұтынушының сұранысы - сиыр етін өндіруді ұлғайту, бұл малдың ет сапасына мақсатты селекциялық-асылдандыру жұмыстарын қажет етеді. Осыған байланысты, «қазақтың ақбас сиыры» асыл тұқымды малдардың республикалық палатасымен бірлесе отырып, қазақтың ақбас сиыры генетикалық әлеуетінің тұқым қуалаушылық сапасын жақсарту мақсатында АҚ-мен Батыс Қазақстан облысынан «Сәбит» ШҚ және «Айсұлу» ЖШС-нің «шағатай» және «аңқаты» тұқымдас бұқашықтардың 10 басын сатып алу жоспарланған.

Бұл тип тірі салмақтың жоғарылауымен және өсу қарқындылығымен, берік Конституциямен, құрғақ дала мен шөлейт аймақта жайылымға жақсы бейімделуімен сипатталады, қыста суыққа, жазда ыстыққа оңай төзеді.             Олар жақсы жем алады және қыстың басында олар көп май жинайды.                            АҚ тұқымның гендік қорын осы тұқымның әр бұқасынан шамамен               100-120 мың дозада толтыруды жоспарлап отыр. Тек Қазақстанның ғана емес, ТМД елдерінің асыл тұқымды шаруашылықтарының барлығында дерлік «Шағатай» комолого және «аңқаты» ірілендірілген типтегі тұқым ішіндегі жануарлардың генетикалық әлеуеті сұранысқа ие.

Сонымен қатар, өз өңірлерінің ғылыми орталықтарымен бірлесіп ғылыми-зерттеу топтарын құратын Француз асыл тұқымды орталықтарының тәжірибесін пайдалану жоспарлануда, осылайша мал шаруашылығындағы генетикалық зерттеулер саласындағы озық шаруашылықтармен тығыз ынтымақтастық жүзеге асырылады.

       Өз қызметін бизнеспен тығыз кооперациялау, бәсекеге қабілеттілік пен тиімділікті арттыру үшін осындай халықаралық практиканы пайдалана отырып, АҚ мұндай бөлімшені Шығыс Қазақстан облысы, Жарма ауданы, «Шалабай» ЖШС-де бизнестің және қазақ ақбас тұқымының Республикалық палатасының бірлескен қатысуымен құруды жоспарлап отыр.

Ынтымақтастық туралы меморандум аясында «Шалабай» ЖШС-де отандық тұқымды бұқалардың ұрығын (буферлік аймақта) - қазақтың ақбас, Қалмақ, Алатау, Әулиеата, Симменталь және т.б. тұқымдардың ұрығын өндіру міндетімен криоконсервациялау зертханасының құрылысы басталды.

АҚ бұл жобаға зертханалық жабдықтар мен криоконсервация және бактериология бойынша білікті мамандарды ұсына отырып, ғылыми орталық ретінде қатысады. Зертхана көпес Амосовтың қалпына келтірілетін үйінде орналасатын болады.